Bir Ölü Efsane: Windows Phone!

"Bu yazı 2017'nin ilk aylarında resmi olarak fişi çekilen Windows Phone ve onun sadık kullanıcılarına ithaf edilmiştir."

Merhaba millet, bugünkü yazımda sizlerle bir dönemin "efsane" olabilecekken yanlış politikalar nedeniyle fişi çekilen ve artık aramızda yok kadar bulunan Windows Phone işletim sisteminden bahsedeceğim. Efendim öncelikle şunu bir hatırlatalım bildiğiniz gibi günümüz mobil pazarında iki farklı mobil işletim sistemi bulunuyor: iOS ve Android. 2010 yılında bu iki işletim sistemine rakip olabilecek bir işletim sistemi Microsoft tarafından tanıtılmış ve piyasaya sürülmüştü: Windows Phone.

Aslında 2003 yılında Microsoft, Windows Mobile adıyla PDA'lar (akıllı telefonların babası) için yazılım geliştiriyordu. Ancak bunlar iş adamlarının ufak bir kısmında kullanılan akıllı olmakla olmamak arasında kalmış kalas gibi telefonlardan oluşuyordu. Yıllar geçti ve Windows Phone adıyla 2007 yılında Microsoft Windows Phone 6.5 isimli bir sürüm yayınladı. Daha modern bir arayüz ve daha fazla destek falan içeren bir sürümdü bu ancak akıllı telefon piyasası daha emeklemeye bile yeni başladığı için pek bilinmedi.

Neyse efendim yine zaman geçti, iPhone çıktı, Android coştu falan derken 2013 yılında hepimizin bildiği efsane marka Nokia akıllı telefon pazarı karşısında duramadığı için oldukça komik bir rakama Microsoft'a satıldı. Microsoft kendi mobil yazılımı olan Windows Phone 8'i ürettiği Nokia Lumia modelleri ile satışa sundu ve her ne kadar da geç kalınmış olsa da piyasaya iyi bir giriş yaptı. Daha sonra Windows 8.1 sürümü ile işler ilerledi ancak buradan sonra durum kötü bir hal aldı.

Windows Phone hiç şüphesiz getirdiği özellikler ve kullanış açısından iOS ve Android'e örnek teşkil etti. Şimdi sizlere Windows Phone yazılımından bahsedip bu yazılımın neden tutulmadığı ve Microsoft tarafından neden öldürüldüğünü anlatacağım.

Windows Phone'u diğer mobil yazılımlardan farklı kılan en temel şey şüphesiz: Canlı kutucuklar ismi verilen ve uygulamaya girmeden uygulama içerisinden bilgi almaya yarayan metro arayüzüydü. Bir ana ekranınız vardı ve uygulamaların kutucuklarını buraya dilediğiniz gibi yerleştiriyordunuz. Kutucuklar sizlere uygulama ile ilgili bilgiler vererek hızlı bir göz atma imkanı tanıyordu. Örneğin Mahmut bana Whatsapp'dan mesaj attığında o kutucukta Mahmut tarafından bir mesaj geldiği ve mesaj içeriği gösteriliyordu.

Bu canlı kutucuk Android'in widget denilen şeylerinde az çok var ama Windows Phone'da bulunan şey çok farklı bir deneyimdi. Son yıllarda benzer sistemi iOS'da da kilit ekranında bulunan widgetler ile görmeye başladık ama hayır beceremeyeceksiniz. Metro denilen bu arayüz tasarım olarak da farklıydı tamamen düz ve minimal tasarıma sahipti ve bu iOS ve Android'in arayüz ve ikonlarında düzenlemeye gitmesine bile sebep oldu.

Windows Phone'nun bir diğer güzel özelliği kuş kadar hafif bir sistem olmasıydı ve ekstra donanıma ihtiyaç duymamasıydı. Windows Phone'da 256 MB RAM'e sahip bir çok telefon kasmadan ve donmadan tüm işlemleri cayır cayır gerçekleştiriyordu ve sistem zamanla şişmiyordu hep stabildi. Bugün bu işi yine iPhone devam ettiriyor ve Android de düşük donanımlı cihazlar için bir Android Go projesi başlattı. Ama bak işte hep Windows Phone.

Windows Phone 10 ile birlikte ise Continuum adında bir özellik görüldü. Buna göre telefonunuzu bir Windows 10'lu bilgisayara bağladığınızda tüm işlerinizi oradan devam ettirebiliyordunuz. Yani taşınabilir bir PC oluyordu telefon. Aynı şeyi yakın zamanda Samsung'da daha gelişmiş şekilde kullanmaya başladı.

Baktığınız zaman Windows Phone bir çok alanda iOS ve Android'e örnek olabilecek özellikler sundu. Dahası da var bunları şöyle sıralayabiliriz:

• Muazzam seviyede tahmin yapabilen ve dahili Flow'u olan klavye: leb demeden çorumdaki tüm leblebicileri sayacak düzeyde bir klavye tahmini vardı bu Windows Phone'un, bizzat kendim deneyimledim. Anlatmak istediğinizi sadece tıklayarak anlatabiliyordunuz ve bu klavye öğreniyordu da. Flow denilen şey de parmağınızı kaldırmadan sadece harfleri gezerek yazı yazma biçimiydi.
• Tık tık uyan: hani ekrana çift tıklayınca ekran açılıyordu ya, işte o da ilk olarak Lumia modellerinde Windows Phone ile görüldü, sonra LG ve artık tüm Androidlerde
• Çocuk köşesi: ebeveynler için harika bir özellikti çünkü belirlediğiniz uygulamaları çocuğunuz kullanabilecek şekilde ayarlayıp gönül rahatlığı ile telefonu çocuğunuza verebiliyordunuz

• Arama düğmesi: her Windows Phone telefonun alt barında bulunan bu arama butonu internet üzerinde dilediğiniz bir arama motoru ile hızlı arama yapmanıza olanak tanıyordu.
• Kilit ekranından kameraya: bu özellik ilk olarak Windows Phone üzerinde görüldü evet, daha sonra iOS ve Android bu özelliği kendi sistemlerine entegre ettiler.
• Rehber uygulaması: en çok sevdiğim kısımdı, kişilerinizin numaralarını ve isimlerini kaydettikten sonra sistem bu kişilerin sahip olduğu facebook ve twitter gibi sosyal hesapları ile birleşiyordu ve sadece burayı kullanarak bu kişilerle paylaşım yapmanıza imkan tanıyordu. Ayrıca fotoğraf ve eposta gibi diğer bilgilerde otomatik olarak yükleniyordu
• Wifi Sense: bu özellik henüz iOS 11'de karşımıza yeni çıktı. Kişileriniz ile bağlı olduğunuz wifi ağının parolasını paylaşabilme ve otomatik wifi aktivasyonunu içeren bir özellikti.

Tüm bu özelliklerin dışında Windows Phone artık herkesin kullandığı ve modellerin yarıştığı bir akıllı telefon pazarında farklı bir alternatifti. Özellikle ben metro arayüzü ve farklı tasarımlar sebebiyle Windows Phone'u Lumia 925 ile 4 yıl kadar kullandım. Farklı ve iyi bir deneyimdi. Tabii ki eksik yanları da vardı ama şunu rahatlıkla söyleyebilirim ki bugün doğru politikalar ile doğru şekilde devam edilseydi kullandığımız iOS ve Android yazılımları çok farklı durumda olabilirdi. Kim bilir...

Evet yukarıda saydık ettik, iyiydi hastı falan. Ciddi manada öyleydi insan gerçekten özlüyor. Peki neden bitti, neden fişi çekildi bu işletim sisteminin? Çok basit, uygulamasızlıktan. Evet, Windows Phone piyasaya sürüldükten sonra birçok uygulama mağazasında yerini aldı ancak ya bir çoğu beta olarak kaldı ya da iOS ve Android sürümlerinin çok gerisinde.

Özellikle Google Windows Phone'a öyle bir savaş açmıştı ki resmi YouTube uygulamasını bile mağazadan kaldırtmış ve tüm Google uygulamalarını neredeyse cihazlarda engellemişti. Ayrıca kullanıcı oranı pek yoktu, dolayısıyla uygulama geliştiricileri az kitlelerden ziyade daha fazla kar getirecek iOS ve Android platformlarına uygulamalar yazmaya başladı. Microsoft bu açıdan da geliştiricilere bir şeyler vaadedip destekleme yapamadı. Neticede kullanıcılar da istedikleri uygulamalara ulaşamadıkları için Windows Phone platformunu terk etmeye başladı.

En büyük etmen bu olsa da işin bir de destek kısmı vardı. Windows Phone özellikle 8 sürümü ile birlikte birçok güncelleme aldı hem de tüm cihazlara. Sonra 8.1 çıktı ve WP 10'a kadar bu destek sürdü. Ancak Windows Phone 10 sürümü beklenilenden çok uzun sürdü, geliştirilirken tüm cihazlar alacak denilmesine rağmen her beta sürümünde bir modele gelmeyeceği açıklandı. En sonunda da bir elin parmağını geçmeyecek modellere resmi olarak getirildi ancak kimse kalmadı. Şu sıralar yüzde 0,02 gibi yok seviyelerinde bir kitle Windows Phone kullanıyor.

Evet tüm olan bitenden sonra geçen yıl Ocak ayında Windows Phone geliştirici ekibinin reisi Joe abimiz Windows Phone işletim sisteminin geliştirilmesinin durdurulduğunu duyurdu. Yaptığı açıklamada da "Uygulama geliştiricilerine çok baskı yaptık ancak sonuç elde edemedik, şu andan itibaren Windows Phone için ekstra özellikler içereden güncellemeler gelmeyecek ancak bir çeşit güvenlik desteği sürecek." dedi. Bill Gates'in bile iOS kullandığı bir şirketin böyle bir durumla karşılaşması üzücü tabii ki.

İyisiyle kötüsüyle Windows Phone defteri kapandı ve söylenenlere göre uzun bir süre açılmayacak. Farklı tasarımı ve yapısı ile bizlere iyi bir deneyim sunan Windows Phone umarız yakın gelecekte şekil değiştirerek yeniden bizlere olur. Zira ara sıra Microsoft'un Surface Phone adı ile ilgili çalışmalar yaptığı dedikoduları dolaşıyor. Bakalım zaman bize ne gösterir. Seni saygıyla anıyoruz Windows Phone...

Bu yazıyı yazarken The Verge teknoloji sitesinde bulunan bir yazıdan yararlandığımı ve gerek iOS gerek Android fanı dostlarımın buralarda bana yumurta atmamalarını, biraz geçmiş ile ilgili araştırma yapmalarını rica edeceğim. 

Teknoloji hepimizin babalar, ondan faydalanalım. Microsoft'un dediği gibi, savaşma, değiş.