Mesela ben ilk Playstation'ımı aldığımda şunu sormuştum: yahu ufacık alet canavar gibi oynatıyor ama aynı işi koca koca bilgisayarlar da yapıyor, nasıl oluyor bu iş diye. Sonra aradan sular geçti falan bu sorum: "evimde PS 3'den kat kat iyi işlemci ve RAM'e sahip bilgisayarım varken neden oyunlarda kasma yaşıyorum ancak PS çatır çatır oynuyor?"a döndü. Cevabı buldum. İşte sizlerle cevabı paylaşmak için burada bulunuyorum.
Oyun konsolu nedir?
Can alıcı bir soru değil. Hepiniz sorunun cevabını kolaylıkla verebilirsiniz. Evet, tam olarak "La olm takaysın sidiyi oynaysın onla daa" dediğiniz şey. Ben tabii bu tanımdan ziyade daha böyle afilli bir açıklama yapacağım ki blogumun marka değeri yükselsin :).
Efendim oyun konsolları taa 1950 yıllarında ortaya çıktılar. Tabii çıktıkları gibi haydi oynayalım demedi insanlar ki henüz ortada bugün kullandığımız kişisel bilgisayarlar bile yoktu. Zaten savaş sonrası dönem falan. Neyse daha sonraki yıllarda ben ve benden eskiler deneyimle bilir, yeni nesil sonradan bilir Atari diye bir alet evlerimize girdi.
Kasetlerin içerisindeki .nes oyunlarının çalıştırıldığı bu güzel alet çocukluğumuzun en büyük kahramanlarından Mario'nun efsane olduğu döneme hayat verdi. Contra, Tank, Bomberman vb. birçok oyunu bu alette oynadık. Sonra Japonya'dan bir adam çıktı ve 1994 yılında dedi ki beyler efsane bişe buldum. Gerçekten de efsaneydi çünkü bu koniçiva abimiz ilk Playstation'u tasarlayan Ken Kutaragi'ydi.
Teferruatları geçersek bu PS dediğimiz alet dünyada bir ilke imza attı ve ilk kez CD ile çalışan ve 3 boyutlu grafiklere sahip bir oyun konsolu oldu. Cihaz müthiş patladı. Yok sattı çünkü daha bu oyun sektöründe bir devrimdi. Düşünün yıllar önce GTA V piyasaya sürüldüğünde yok artık grafiğe gel diyorduk. Hatta bir bilgisayar GTA V kaldırıyorsa o bilgisayar iyidir muhabbetleri dönüyordu ki hala devam etmekte.
İşte Playstation ortaya ilk çıktığında da böyle bir etki gösterdi ve oyun sektörünün kilometre taşı oldu. Tabii başlığımız oyun konsolu olduğu için XBOX serisini de buraya ekleyelim. Neyse efendim fazla uzatmayalım genel itibari ile tanım yapacak olursak, oyun konsolları içerisinde kendine has bir işlemci; bellek, video belleği barındıran ve kendi işletim sistemlerini çalıştıran eğlence cihazlarıdır.
Bu cihazlarda oyun oynamak için bir disk (CD, DVD, Bluray) gerekir. Harici bir depolama alanına ihtiyaç duyulmaz çünkü mantık tak-çalıştırdır. Gerçi yeni nesil oyun konsolları artık dahili depolama ile geliyorlar ancak yine de oyunları bu saydığımız disk üzerinden oynamaya devam ediyoruz.
Bilgisayarda oyun / Oyun konsolunda oyun
Şimdi makalemin en temel kısmı bu başlık aslında. En başta sorduğum: oyun konsolları nasıl düşük donanım ile yüksek performans sunabiliyor? sorusuna cevap bu kısımda verilecek.
Az çok konsollar hakkında bir şeylerden bahsettim ve bilgisayarlara da değinmek istiyorum. Oyun konsollarına paralel gelişen oyun sektörü tabii ki bilgisayar ortamına çok daha önceleri dahil oldu. Yani evlerde konsol yokken bile bizler bilgisayarlarda ufak tefek oyunları çalıştırabiliyorduk. Ne zamanki oyun sektörü emeklemeye başladı işte o zaman daha çok cihaz daha çok kar mantığı ile bilgisayarlar için de oyun dönemi tam anlamıyla başladı.
Bir bilgisayarda genel itibari ile oyun oynayabilmek için şunları yapmak gerekir. Oyun bulunur, oyun bilgisayarın donanımı yeterli ise harddiskine işletim sistemi ile uyumlu olacak şekilde kurulur ve gerek disk gerek disksiz oyun oynanır. Buraya kadar her şey tamam. Oyun konsolunda ise sadece disk cihaza konulur ve oynanmaya başlanır.
Şimdi biraz daha günümüzden örnek vererek ikisi arasındaki çalışma prensibinden bahsedelim. Öncelikle oyun konsolları ile başlacak olursak nasıl olur da oyun konsolunda böyle rahat rahat oyunları kasmadan donmadan oynatıyoruz bunun cevabını verelim.
Oyun üreticileri üretecekleri oyunu bir konsola hazırlarken ellerinde bulunan donanım bellidir. Yani mesela ben GTA 6 üreteceğim ve bunu PS5 için çıkartacağım diyelim. Oyunumu hazırlarken baz aldığım sistem PS5'in işlemcisi, RAM'i, GPU'su ve hatta yazılımıdır. Bunlar dışında farklı donanımlara odaklanmam çünkü ihtiyacım yoktur.
İşte oyun üreticileri sadece bu donanımları baz alarak oyunlarını geliştirirler ve oyunculara sunarlar. Bu birinci etmen, sadece belirli donanıma uyarlama. İkinci etmen ise oyun konsollarının barındırdığı işletim sistemleri. Oyun konsolunun amacı bellidir, oyun oynatmak. Bu yüzden sadece buna odaklanmış bir yazılımı içerisinde barındırır. Harici şeylerle ilgilenmediği için donanım yorulmaz ve daha hafif çalışır.
Üçüncü etmen ise oyun konsollarının barındırdığı kandırma düzenekleridir. Bu düzeneklerin gerçek adı ise Upscale'dir. Upscale dediğimiz şey oyun konsollarında bulunan bir çiptir. Bu ufak çip görevi gereği düşük çözünürlüklü görüntüyü yüksek çözünürlüğe uyarlar ve sanki gerçekten yüksek çözünürlük varmış gibi bizlere sunarlar. Anlamadınız mı?
Bugün bir GTA 5 diski aldım ve PS3'üme yerleştirdim. Ouvv şahane 720p de akıcı oyun falan gırla gidiyor. İşte sizin o 720p dediğiniz görüntü aslında orijinal de 480p falan. Konsol içerisinde bulunan bu çip, marifetini göstererek bu oyunu 720p seviyesinde hafif cilalı ama yüksek performanslı olarak sizlere sunuyor. Tamamen kandırıkçılık yani :).
Son nedene geldik hani dedik ya disk takıp nasıl oynuyor diye, bu da oyunun çizgisel şekilde ilerlemesi ile alakalı. Disk konsol yazılımına uygun olarak yazılıyor ve cihaza yerleşiyor ya o diskin üzerinde aynı sahne sadece bir kez değil birden çok kez diske yazıldığı için kuruluma gerek duymadan oyunu akıcı olarak oynayabiliyorsunuz.
İşte bu 4 temel nedenden dolayı oyun konsolları bizlere uzun yıllar boyunca aynı donanımla farklı oyunları oynatma zevkini sunabiliyor. Donanım belli olduğu için uygun optimizasyon, hafif işletim sistemi nedeniyle donanımın sadece oyuna odaklı çalışması, Upscale gerçeği ve diskin çizgisel şekilde yazılması.
Geldik bilgisayar dünyasına. Burada işler biraz daha karışık zira bu saydıklarımın hiç biri günümüz bilgisayarlarında bulunmuyor. Hani arkadaşın 256 MB RAM'li PS3'ünde GTA5'i çatır çatır oynarken sen salatalığı ısırıp iç çekiyorsun ya, işte senin bilgisayarının mantığından dolayı böyle oluyor.
Peki neden donuyor, kasıyor? Yukarıda dedik ki üretici oyunu üretirken sadece PS5'in donanımına uygun optimizasyon yapar. Ancak bilgisayar dünyasında böyle bir şey namümkün. Zilyon tane ekran kartı, işlemci, anakart vb. donanım parçası var. Bu yüzden hepsine uygun bir oyun üretmek yerine ortalama bir oyun çıkarılır ve donanımlar ile test edilerek minimum gereksinimler oluşturulur.
Eğer donanım yeterse de oyunu çat çut oynarsın. Öte yandan PC'lerde kullanılan işletim sistemleri öyle sadece oyuna odaklı değil. Arka planda tonla işlem gerçekleşiyor ve tüm bunlar işlemciden, RAM'den, ekran kartından yiyor. O yüzden ufak tefek donmalar yaşayabiliyorsun.
Son olarak bilgisayar dünyasında her şey gerçek. Öyle upscale diye bir alet yok.Oyun 720p ise gerçekten odur. Hatta sen bunu istersen ve oyun destekliyorsa 4K yap hiç farketmez. Göz boyaması olmadığı için her bir çözünürlük donanım tarafından özenle işlenir ve yük artar. Noldu yine kastı... Yükleme konusunda da oyun diske setup halinde kurulduğu için ve işletim sisteminin bunu tanıyabilmesi için kurulum şart. Yok öyle tak-çalıştır. PC'sin sen PC kal.
Evet değerli babalar uzun oldu ama has oldu. Konu net şekilde anlaşılmıştır diye umuyorum. Yukarıda saydıklarımdan yola çıkarak şu maddeleri olumlu ya da olumsuz olarak ekleyelim ki iyice pekişsin:
- Konsol aldığında bir kere para ödersin ama uzun yıllar kullanırsın, ödemelerin sadece oyun için olur
- PC alırsan donanımını sürekli güncellemen gerekir çünkü yeni oyunlar yeni donanımlar gerektirir ancak oyunlara dilersen ücret ödemezsin
- Konsol aldığında sunulan grafik kalitesi orta seviyededir ancak PC sahibiysen ve yeterli donanımın varsa gerçekten daha gerçek çözünürlükte oyun oynamanın tadına varabilirsin
- Konsolun varsa PC için çıkmış oyunlarla birlikte sadece konsolda oynanan özel oyunları oynayabilirsin ancak PC sahibiysen sadece PC için üretilmiş oyunları oynarsın (emulatör hikaye)
Evet babalar, olayın şekli şemali budur. Umarım yazım faydalı olmuştur. Eğer iyi bir oyuncu bilgisayarı toplayacak bütçeniz yoksa tavsiyem mutlaka bir konsol sahibi olmanızdır. Ancak paranız varsa tabii ki sistem toplayın. Çok zenginseniz zaten ikisini de alın. İkisi de gönüllerimizin en eğlenceli yerlerindeler çünkü.
Yeni bir yazıda görüşmek üzere efendim, kendinize iyi bakın...
Yorumlar
Yorum Gönder